ارزیابی خطر و ریسک بیابان‌زایی منطقه‌ی سبزوار با استفاده از مدل MICD

Authors

اسماعیل سیلاخوری مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

امیر سعدالدّین دانشکده آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

مجید اونق دانشکده آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

Abstract:

بیابان‌زایی خطری جدی برای بسیاری از کشورهای جهان و به‌ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران است. مناسب‌ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان‌زایی استفاده از مدل‌های تجربی است. در این تحقیق برای منطقه‌ی سبزوار خطر بیابان‌زایی با مدل ایرانی MICD ارزیابی شد و ریسک بیابان‌زایی تعیین گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه‌ی واحدهای کاری (رخساره‌های ژئومورفولوژی) با استفاده از نقشه‌های شیب، زمین‌شناسی، پوشش گیاهی، کاربری، تصاویر رقومی ماهواره‌ای لندست 5، در چهار واحد، 10 تیپ و 96 رخساره‌ی ژئومورفولوژی تهیه گردید. پس از ارزش‌دهی به شاخص‌های بیابان‌زایی مدل در واحدهای کاری، نقشه‌ی خطر تهیه گردید. برای تعیین ریسک بیابان‌زایی، ابتدا عناصر در معرض خطر شناسایی و رتبه‌بندی شدند. پس از تعیین درجه‌ی آسیب‌پذیری آن‌ها نقشه‌ی آسیب‌پذیری تهیه شد. نقشه‌ی ریسک با ترکیب نقشه‌های شدت خطر، فراوانی و درجه‌ی آسیب‌پذیری عناصر بر اساس معادله‌ی ریسک تهیه شد. نتایج نشان داد که در کاربری مرتعی شاخص‌های «تداوم وزش باد بیش از 6 متر بر ثانیه به‌منزله‌ی سرعت آستانه» و «تراکم پوشش گیاهی مؤثر در خاک»؛ در اراضی بدون کاربری، «تداوم وزش باد بیش از سرعت آستانه» و «آثار انباشت خاک» و در کاربری کشاورزی، «مدیریت بقایای گیاهی» و «وضعیت بادشکن در اطراف مزارع» شاخص‌های مؤثر در بیابان‌زایی بودند. نقشه‌ی بیابان‌زایی در چهار رتبه‌ی کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به دست آمد که بیشترین سطح منطقه را رتبه‌ی متوسط (45/46 درصد) به خود اختصاص داد. بیشترین و کمترین عناصر به ترتیب در رتبه‌ی زیاد و خیلی کم آسیب‌پذیری قرار گرفتند. نقشه‌ی ریسک بیابان‌زایی در پنج رتبه به دست آمد که بیشترین سطح منطقه را رتبه‌ی زیاد (77/46 درصد) و کمترین سطح منطقه را رتبه‌ی خیلی کم (16/9 درصد) به خود اختصاص داد. نقشه‌ی ریسک بیابان‌زایی و شاخص‌های مؤثر در بیابان‌زایی منطقه، به‌منزله‌ی ابزاری مناسب و کارآمد، نقشه‌ی راه برای مدیریت بحران بیابان‌زایی است. با توجه به این امر اولویت‌بندی برنامه‌ی مدیریت بحران و همچنین نوع برنامه‌ها تعیین خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی خطر و ریسک بیابان زایی منطقه ی سبزوار با استفاده از مدل micd

بیابان زایی خطری جدی برای بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران است. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان زایی استفاده از مدل های تجربی است. در این تحقیق برای منطقه ی سبزوار خطر بیابان زایی با مدل ایرانی micd ارزیابی شد و ریسک بیابان زایی تعیین گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه ی واحدهای کاری (رخساره های ژئومورفولوژی) با استفاده از نقشه های شیب، زمین شناسی، پوشش ...

full text

بررسی وضعیت بیابانزایی منطقه روداب سبزوار با استفاده از مدل MICD

از مهمترین چالشهای بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابانزایی بوده که از آن تحتعنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمهخشک و نیمهمرطوب بلکه در مناطق مختلف بهویژه کشورهای در حال توسعه یاد میشود. مناسبترین روش برای بررسی عوامل مؤثر در تخریب اراضی و شدت بیابانزایی از نظر متخصصان استفاده از مدلهای ارزیابی بیابان میباشد. روشهای متعددی برای شناسایی مناطق حساس و تهیه نقشه خطر بیا...

full text

ارزیابی خطر (مقایسه مدل های micd و imdpa)، خسارت و تدوین برنامه مدیریت بیابانزایی منطقه سبزوار

بیابانزایی خطر جدی برای بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران می باشد. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابانزایی، استفاده از مدل های تجربی است. در این تحقیق برای منطقه سبزوار ابتدا خطر بیابانزایی با 2 مدل ایرانی micd و imdpa ارزیابی و سپس با انتخاب مدل برتر، خسارت و برنامه مدیریتی خطر بیابانزایی تعیین گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری (رخساره های ژئوم...

15 صفحه اول

مقایسه کارآیی مدل های ایرانی ارزیابی خطر بیابان زایی IMDPA و MICD (مطالعه موردی: منطقه سبزوار)

full text

ارزیابی خطر بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان با استفاده از مدل ESAs

شناسایی و ارزیابی فرآیندها، عوامل و وضعیت فعلی شدت بیابان‌زایی به منظور تدوین برنامه‌های مشخص و واقع‌گرایانه کنترل بیابان‌زایی از نیازهای اساسی مناطق بیابانی می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور ارزیابی بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان، از 3 شاخص کیفیت خاک، کیفیت پوشش‌گیاهی و کیفیت اقلیم مدل ESAs استفاده گردید. بدین منظور، نقشه هر شاخص از میانگین هندسی لایه‌های آن به‌دست آمد و از طریق میان...

full text

مقایسه کارآیی مدل های ایرانی ارزیابی خطر بیابان زایی imdpa و micd (مطالعه موردی: منطقه سبزوار)

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

مدیریت بحران

volume 3 issue 1

pages 89- 99

publication date 2014-09-01

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

شدت خطر بیابا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌ن‌زایی مدل MICD عناصر خطر آسیب‌پذیری ریسک منطقه‌ی سبزوار

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com